Skip to content

Van Hart Tot Hart

Adult Attachment Therapy

Praktische informatie

Hoe werken we met Adult Attachment Therapy

Adult Attachment Therapy is een non-verbale psychotherapeutische therapievorm welke wordt ingezet bij de behandeling van de gevolgen van onveilige hechtingen, ontstaan in de eerste 1000 dagen van ons leven. Op volwassen leeftijd zien we dat terug keren in de vorm van verlatingsangst en bindingsangst. Met name bij verlatingsangst is Adult Attachment therapy zeer goed in te zetten.  

In de behandeling volgen we een vaste structuur, die hieronder wordt beschreven. Voor de wetenschappelijke achtergrond verwijzen we je graag naar de volgende pagina.

Het levensverhaal

Je start onze therapie met het thuis schrijven van je levensverhaal. Dit verhaal kun je schrijven aan de hand van 13 standaardvragen die wij jou op aanvraag opsturen. Hebben we jouw verhaal eenmaal binnen, dan analyseren we die en kijken we wat er mogelijk aan de hand kan zijn. Zijn er signalen die wijzen op hechtingsproblematieken of andere vroegkinderlijke trauma’s, dan kan de keuze op Adult Attachment Therapy vallen. Met name mensen met verlatingsangst hebben hier veel baadt bij.

Voordelen van het schrijven van een levensverhaal

  • Het spaart tijd en geld uit. Immers, alles kan thuis in je eigen tijd en tempo geschreven worden.
  • Je kunt voor extra informatie andere mensen inschakelen om de vragen uit je jonge kinderjaren te beantwoorden. Je maakt dan gebruik van hulpbronnen
  • Je hebt meteen een totaaloverzicht over je leven. Dit maakt dat ook wij als therapeuten verbanden kunnen zien die anders verborgen bleven. Want wie praat er over zijn geboorte bij zijn psycholoog als die er niet naar vraagt? En toch kan daar de bron van je klachten liggen.
  • Jouw schrijfstijl leert ons hoe jouw brein werkt. De woordkeuzes, de ladingen die in de zinnen zitten en de verhalen waar jij telkens op terug komt of juist heel summier aanhaalt, geven ons een beeld van jouw manier van denken en het eventuele trauma in jouw systeem.
  • Je zet chronologisch “alles op een rijtje”, waardoor jijzelf ook inzichten krijgt over wat er feitelijk aan de hand is.

We kijken samen met jou of jouw klachten gerelateerd zijn aan een onveilige hechting en hoe jouw zenuwstelsel en jouw lichaam hierop reageren. Ook kijken we naar terugkomende situaties in jouw leven die gelinkt kunnen worden aan die onveilige hechting. Te denken valt aan de manier waarop je met vriendschappen en relaties omgaat en hoe je je eigen kinderen opvoedt. 

De praktijk

Eerste sessie

Zien we mogelijkheden voor Adult Attachment Therapy, dan bespreken we met jou in de eerste sessie het levensverhaal en leggen jou uit waarom wij denken dat Adult Attachment Therapy geschikt is voor jou. Ook leggen we jou uit wat Adult Attachment Therapy precies inhoud en wat we feitelijk gaan doen. Deze eerste sessie is dan ook de enige sessie waarbij er veel gepraat  wordt. 

Vervolgsessie eerste deel

Tijdens de vervolgsessies starten we met het werken aan de veiligheid. Dit doen we door af te stemmen en verbindingen te leggen. Je leert grenzen aangeven en op te komen voor je eigen behoeftes en noden. Dit alles doen we niet door middel van praten, maar door het doen.

We luisteren naar de taal van jouw lichaam. We gaan op zoek naar sporen van traumatische ervaringen in jouw lijf die ontstaan zijn in de jonge kinderjaren. Om die te helen imiteren we de jonge kinderjaren, waarbij we de taal van het Limbische systeem spreken. Hierdoor wordt aan dit systeem nieuwe ervaringen aangeboden, waardoor jij een keuzemogelijkheid krijgt.

Als klein kind had je nood aan:

  • voeding
  • verbinding
  • validering
  • veiligheid

Dit zijn de 4 v’s. Worden deze behoeftes adequaat ingevuld door bijvoorbeeld je ouders, dan is de kans groot dat je je veilig gehecht gaat voelen en dat je het ouderlijke nest ervaart als een veilige uitvalsbasis en een veilige toevluchtshaven. Je voelt dat jij oké bent en dat de wereld (lees: je ouders) oké is. Je voelt dat je ertoe doet en dat er met je noden en behoeftes rekening wordt gehouden. Dit is dan ook de ervaring die we nastreven.

Binnen de Adult Attachment Therapy werken we met die 4 v’s vanuit de energie van een empathische voedende ouder. Omdat we niet praten, luisteren we naar de reacties van jouw lichaam op o.a. situaties van afstand en nabijheid, aanraking, het alleen zijn, de beweging van toenaderen en verwijderen. Deze reacties laten ons zien waar jouw hechtingstrauma zit en hoe die jou als volwassene nog in die modus houden (Amygdala hijack). We willen zeker jouw verhaal horen, vandaar dat we graag jouw levensverhaal lezen. Bij trauma’s in de zeer jonge kinderjaren gaat het echter niet meer om die woorden, maar om de reacties van jouw brein op wat je ooit hebt meegemaakt. Reacties die tot op de volwassen leeftijd hetzelfde zijn gebleven. Was je toen emotioneel, dan ben je nu ook emotioneel. Vluchtte je toen, dan vlucht je nu ook nog. Was een deel van je brein bevroren (freese), dan is die dat nu ook nog etc. In plaats van luisteren naar de gesproken taal, naar de woorden, luisteren we naar de taal van jouw lichaam en dus van jouw onbewuste brein. Om die reden kunnen we dus “praten” met dat deel in jouw brein, waar de woorden niet komen, maar waar wel het trauma ligt opgeslagen. Door het fysieke karakter van Adult Attachment Therapy zal er een herschrijving van de ervaringen plaats kunnen vinden, dit puur omdat het limbische systeem nieuwe ervaringen krijgt aangereikt. 

Prof. Bessel van der Kolk, ’s werelds meest vooraanstaande deskundige op het gebied van trauma gerelateerde stress geeft in zijn boek “Traumasporen” aan (pag. 298): “De natuurlijkste manier voor mensen om te kalmeren is echter door aangeraakt, geknuffeld en gewiegd te worden. Dit helpt bij overmatige arousal en zorgt ervoor dat we ons heel, veilig, beschermd en beheerst voelen. Aanraking, het elementairste hulpmiddel waarover we beschikken om te kalmeren, is uit de meeste therapieën verbannen. Toch kun je niet volledig herstellen als je je niet veilig voelt in je eigen lichaam”. 

Een stelling waar ik me geheel in kan vinden. Hoe kunnen we de taal van het jonge kind spreken, als we alleen woorden hebben en aanraking niet mag. Het lijkt me een onmogelijke opgave. Daarom hanteer ik ook de stelling: “Geef de volwassene wat die als jong kind tekort is gekomen“.

Vervolgsessie: het tweede deel

Als het contact door de cliënt als veilig wordt ervaren, gaan we over tot het tweede deel van de behandeling, de eigenlijke Adult Attachment Therapy. Hierbij werken we met een vorm van regressie, waardoor de cliënten soms het gevoel hebben in de eerste 1000 dagen (Dr. Allan Schore) van hun leven te zitten. 

De gehele sessie is opgebouwd uit fases.1 fase duurt 10 minuten, waarbij de cliënt  met zijn oor op het hart van de therapeut ligt. In totaal zijn er 4 tot 6 fases per sessie van anderhalf uur. Tijdens zo’n fase voelt de cliënt vaak wat die ooit tekort is gekomen, hetgeen kan leiden tot kortdurende emotionele reacties.

Na elke fase van 10 minuten, waarbij de cliënt vaak in contact komt met zijn Innerlijke Kind, laten we de cliënt rechtop zitten in het hier en nu, dus in zijn volwassen deel. Deze afwisseling van het kort beleven van emoties en ingevulde noden, behoeftes en tekortkomingen uit de jonge kinderjaren en het in het hier en nu zitten, draagt bij tot de heling van het trauma van de cliënt. Het brein van de cliënt leert dat wat die nodig heeft er in het hier en nu wél is. De cliënt leert dat hij verantwoording mag dragen voor zijn eigen noden en behoeftes en dat hij de keuze heeft dit wel of niet aan te gaan. Hij leert in plaats van in het verleden te blijven zitten in emoties en slachtofferschap, dat hij in het hier en nu met deze tekortkomingen kan dealen en er zelf verantwoording voor kan nemen. Hij leert dat het veilig is te vragen wat die nodig heeft. 

Oxytocine 

Doordat we binnen een veilige context met aanraking werken, kan er oxytocine vrijkomen. Oxytocine speelt al bij de baby’s een belangrijke rol in de hersenontwikkeling. Het helpt bij het associëren van sociale interactie met gevoelens van kalmte en plezier (groene laag). Dit hormoon komt alleen vrij als de cliënt zich veilig voelt. Een empathische houding van de therapeut is dan ook een vereiste.

Het is juist deze oxytocine die van groot belang is om dat deel van het zenuwstelsel, welke tijdens het trauma in een bevroren toestand is geraakt (rode laag), te ontdooien. Vastzittende patronen worden daarmee veranderd. Cliënten reageren dan ook vaak in termen als: “Dit heb ik nog nooit meegemaakt, zo ontspannen ik me voel”, of: “Ik voel me thuiskomen in mijzelf, ik voel mijn lichaam weer”. Naast deze verbale uitingen reageert het lichaam ook spontaan in de vorm van trillingen en het plotseling warm worden van lichaamsdelen die daarvoor koud waren. 

Hoe kan dit werken? Het is al zo lang geleden.

Vaak krijg ik de opmerking: “Ach laat maar, toen was toen en daar kan ik toch niets meer aan veranderen. Oude koeien uit de sloot halen helpt toch niet”. 

Op zich klopt dit, we zijn niet in staat het verleden te veranderen. Wat we wel kunnen is het in het hier en nu aanbieden van nieuwe ervaringen. Vastzittende reacties uit het verleden veranderen dan. Ook de later gevormde overtuigingen als : “Ik ben niet oké“, of: “Het is er toch niet voor mij”, of: “Ik ben het niet waard”, kunnen veranderd worden door de nieuwe ervaring opgedaan in deze therapie.

De factor tijd

Juist het feit dat ons brein geen tijd bijhoudt (immers, dan hadden we ook geen last van het verleden als dat wel het geval was geweest), zorgt ervoor dat we ook in het hier en nu nog zaken kunnen veranderen die soms wel 40 jaar geleden of langer plaats hebben gevonden. Zoals eerder gezegd houdt Adult Attachment Therapy zich dan ook niet bezig met het verhaal van toen, maar met de reacties op wat we vroeger hebben meegemaakt of tekort zijn gekomen in het hier en nu. En…. die reacties zijn te veranderen

Boekentip

Prof. Mary Ainsworth:Maternal Sensitivity

Boekentip

Hannah Cuppen Liefdesbang